Wood and Rock painting by Su Shi with calligraphies by Mi Fu and other famous names.
Bức họa Mộc Thạch của Tô Thức (Tô Đông Pha) với thủ bút của Mễ Phế và nhiều danh nhân khác.
Links:
http://www.alaintruong.com/archives/2018/09/03/36675832.html
https://www.christies.com/features/Su-Shi-giant-of-Chinese-culture-9341-3.aspx
I made this lacquer piece in 1989-1990 under the tutorage of my teacher Thuy Doan. We did everything from A to Z, and it took several months to complete it.
Mình học làm bức tranh sơn mài này vào năm 1989-1990 dưới sự hướng dẫn của chú Đoàn Thanh Thuỷ. Hai thày trò làm hết mọi công đoạn và mất vài tháng mới xong.
Source: http://doanthanhthuy.blogspot.com/2018/11/the-lacquer-painting-of-phat-vo.html?m=1
The problem with only liking things we find relatable
Charmaine Craig
In addition to being a novelist, I teach fiction at a university. And something that drives me crazy is students rejecting a piece of writing because it’s not relatable,” or because its characters aren’t likable. Recently, I was teaching “Anna Karenina,” and one of my brightest graduate students wrote off the novel because she found the characters’ thinking to be too different from her own.
Well, maybe literature isn’t here to hold a mirror up to our own way of thinking. The word relatable is relatively new, and it strikes me as more than a coincidence that its rise correlates with that of Facebook and its culture of likes. When we say we like something, we’re really describing ourselves more than the thing we like. That character, that photo, that idea reflects my preferences, my outlooks, my tastes, me.
There’s nothing wrong with liking or disliking, but when we only like things we find relatable, or we are only interested in people we find likeable, we’re implicitly holding up narcissism and conformity, and we’re critiquing difference.
I grew up in this country, and there’s no way that my peers would have described me as relatable when I was young. I was shy to the point of extreme awkwardness, this height 5’8″ at age 11, terrible at team sports, and impossible to categorize racially or culturally. My father was a descendent of people who arrived on the Mayflower, and my mother, a mixed-race refugee from the country now called Myanmar, also known as Burma.
Partly because I’m culturally and ethnically kind of anomalous, I’ve rarely related to people in my life. But that doesn’t mean I haven’t learned from and respected and felt for them. And that’s really what I want to say: that there’s a difference between relating or liking, in our current sense, and being curious and empathic.
Would I rather people like my novel or be affected by it finally? To be moved or affected by a piece of literature isn’t necessarily to see ourselves reflected in it or to like everything about it, we might disapprove of or want to fight with its characters; we might never have been exposed to the kinds of social settings or modes of thinking it describes.
And yet, if we open ourselves to such a piece of literature — to a novel like “Anna Karenina” that attentively describes other human beings, with all their passions, foibles and insights — we might find it opening itself to us, in turn. We might even feel something like love emanating from its pages, a love that comes with an author’s feeling for humanity, for readers, and for characters that, in life, might at first be very difficult to relate to or like.
Source: https://www.pbs.org/newshour/show/problem-liking-things-find-relatable
—
Khi chỉ thích những gì ta cảm được
Charmaine Craig
Võ Tấn Phát dịch
Bên cạnh việc viết tiểu thuyết, tôi cũng dạy văn chương ở đại học. Và cái làm tôi điên lên là khi sinh viên từ chối đọc một cuốn sách chỉ vì “nó không cảm thông được (relatable)”, hay vì những nhân vật không dễ mến. Mới đây, tôi dạy về cuốn “Anna Karenina”, và một trong những học sinh hậu đại học giỏi nhất của tôi đã coi thường cuốn tiểu thuyết vì cô thấy lối suy nghĩ của các nhân vật quá khác biệt với cô.
À, có lẽ văn chương không phải để ta cầm gương lên soi lối suy nghĩ của chính mình. Cái từ cảm thông (relatable) thì khá mới, và tôi thấy không phải là tình cờ khi nó trỗi dậy cùng với Facebook và văn hoá like. Khi ta thích cái gì đó, ta thực sự bộc lộ bản thân hơn là cái thứ ta thích. Nhân vật đó, bức ảnh đó, ý tưởng đó phản ánh những yêu thích của tôi, thế giới quan của tôi, thị hiếu của tôi, tôi.
Không có gì sai trong chuyện thích hay không thích, nhưng khi chúng ta chỉ thích những thứ chúng ta thấy cảm thông được, hay khi chúng ta chỉ quan tâm tới những người chúng ta thấy dễ mến, chúng ta ngấm ngầm đề cao tính tự yêu và theo đuôi, và chỉ trích sự khác biệt.
Tôi lớn lên ở đất nước này, và bạn bè tôi không thể nào mô tả tôi là một đứa cảm thông được khi tôi còn nhỏ. Tôi rụt rè tới mức cực kỳ vụng về, cao tới 1.7 mét ở tuổi 11, chơi thể thao dở tệ, và không thể xếp vào chủng tộc hay nền văn hoá nào. Cha tôi là hậu duệ của những người Mỹ lập quốc đã đến từ chiếc tàu Mayflower, còn mẹ tôi là một người tị nạn đa chủng đến từ Miến Điện.
Một phần vì tôi thuộc loại dị thường về văn hoá và chủng tộc, tôi ít thấy liên hệ với ai đó trong đời tôi. Nhưng điều đó không có nghĩa là tôi không học hỏi được hay kính trọng hay cảm thông cho họ. Và đó là điều tôi muốn nói ở đây: có sự khác nhau giữa liên hệ hay thích, với hiếu kỳ và thấu hiểu.
Như thế tôi muốn độc giả thích tiểu thuyết của tôi hay xúc động sau đó? Cảm động vì một tác phẩm văn chương không nhất thiết phải thấy mình trong đó hay thích mọi thứ trong đó. Chúng ta có thể không đồng ý hay muốn chống lại với những nhân vật trong đó; chúng ta có thể không bao giờ được trải nghiệm với môi trường xã hội hay lối suy nghĩ nó mô tả.
Vì vậy, nếu chúng ta mở hồn mình cho một tác phẩm văn chương như thế — với một cuốn tiểu thuyết như “Anna Karenina”, một cuốn sách vẽ ra những người khác một cách thấu đáo, với những đam mê, nhược điểm và tâm trạng của họ — thì ta có thể thấy được cuốn sách đến lượt nó lại mở lòng ra cho ta. Ta thậm chí có thể cảm được tình yêu tỏa ra từ những trang sách, một tình yêu đến từ sự cảm thông của tác giả cho nhân loại, cho độc giả, cho những nhân vật, mà trong đời thực, khi mới gặp qua thì khó mà cảm hay thích được.
Lantingji Xu (蘭亭集序), or Preface to the Poems Composed at the Orchid Pavilion, by Wang Xizhi (王羲之; 303–361) is not only considered the masterpiece of Chinese calligraphy, but also the sentiments expressed in this preface is timeless. Many times on a tanseki (rock hunting trip) with our friends on a bank of a river in America, we felt the same way as these Chinese scholars did centuries ago.
Preface to the Poems Composed at the Orchid Pavilion
Wang Xizhi
On this late spring day, the ninth year of Yonghe (AD 353), we gathered at the Orchid Pavilion in Shaoxing to observe the Spring Purification Festival. All of the prominent people were there, from old to young. High mountains and luxuriant bamboo groves lie in the back; a limpid, swift stream gurgles around, which reflected the sunlight as it flowed past either side of the pavilion. We sat by the water, sharing wine from a floating goblet while chanting poems, which gave us delight in spite of the absence of musical accompaniment. This is a sunny day with a gentle valley breeze. Spreading before the eye is the beauty of nature, and hanging high is the immeasurable universe. This is perfect for an aspired mind. What a joy.
Though born with different personalities – some give vent to their sentiment in a quiet chat while others repose their aspiration in Bohemianism – people find pleasure in what they pursue and never feel tired of it. Sometimes they pause to recall the days lapsed away. Realizing that what fascinated yesterday is a mere memory today, not to mention that everyone will return to nothingness, an unsuppressible sorrow would well up. Isn’t it sad to think of it?
I am often moved by ancients’ sentimental lines which lamented the swiftness and uncertainty of life. When future generations look back to my time, it will probably be similar to how I now think of the past. What a shame! Therefore, when I list out the people that were here, and record their musings, even though times and circumstances will change, as for the things that we regret, they are the same. For the people who read this in future generations, perhaps you will likewise be moved by my words.
Source: http://www.chinaonlinemuseum.com/calligraphy-wang-xizhi-orchid.php
—
Lan Đình Tập Tự của Vương Hi Chi không những chỉ là một tuyệt tác thư pháp của Trung Hoa, mà những cảm xúc trong bài tựa không hề cũ. Trong nhiều chuyến lượm đá với bạn bè trên bờ sông ở Mỹ nhiều lúc man mác những cảm nghĩ hệt như các học giả Trung Hoa hàng ngàn năm trước.
Bài Tựa Tập Thơ Lan Đình
Vương Hi Chi
Nguyễn Hiến Lê dịch
Năm thứ chín niên hiệu Vĩnh Hoà nhằm năm Quí Sửu, đầu tháng ba, hội ở Lan Đình tại huyện Sơn Âm, quận Cối Kê để cử hành lễ tu hễ. Quần hiền tới đủ, già trẻ đều họp. Nơi đó có núi cao, đỉnh lớn, rừng rậm, trúc dài, lại có dòng trong chảy xiết, chiếu quanh hai bên, dẫn nước uốn khúc là chỗ thả chén. Mọi người ngồi theo thứ tự. Tuy không có tiếng tơ, tiếng trúc, tiếng quản, tiếng huyền cho vui tai, nhưng uống một hớp rượu, ngâm một câu thơ, cũng đủ sướng u tình. Hôm đó khí trời trong sáng, gió nhẹ lâng lâng, ngẩng nhìn vũ trụ mênh mông, cúi xem vạn vật muôn vẻ, phóng tầm mắt, mở cõi lòng, đủ để hưởng hết cái thú của tai mắt, thực là vui vậy.
Người ta cùng cúi ngửa trong đời, có người đem cái hoài bão của mình ra đàm đạo với bạn bè trong một nhà, có kẻ gởi tấm lòng ở một sự tình gì mà phóng lãng ở ngoài hình hài; hai hạng người đó tuy thủ xả tĩnh động khác nhau, nhưng đương lúc cái già sắp tới, kịp đến khi mỏi mệt, tình ý theo thế sự mà thay đổi, thì đều sinh ra cảm khái. Cái mà trước kia vui trong lúc cuối ngửa, nay đã thành ra vết cũ, mà nhớ lại lòng không thể không hoài cảm. Huống đời người dài ngắn do trời, nhưng đều qui về cõi chết cả. Cổ nhân nói: “Tử sinh đều là việc lớn”, há chẳng đau lòng thay!
Mỗi khi xét nguyên do người đời xưa cảm khái như in với người đời nay, không lần nào đọc văn người trước mà không than thở buồn rầu, trong lòng không hiểu tại sao. Cho nên bảo sinh tử cũng như nhau là lời hư ngoa; bảo Bành Tổ không hơn gì kẻ chết yểu là lời nói láo. Người đời sau nhìn lại đời bây giờ cũng như người bây giờ nhìn lại đời xưa, buồn thay!
Vì vậy tôi chép lại chuyện người trong tiệc, sao lục thơ họ làm, tuy đời và việc đều khác nhưng lẽ sở dĩ cảm khái thì là một. Người đời sau đọc bài này chắc không khỏi bùi ngùi.
Nguồn: https://osshcmup.wordpress.com/2014/10/07/lan-dinh-tap-tu/
Suiseki 