Tuan – Pat Mora

April 28, 2019. After a Grand Canyon hike with No Name Group NKT the day before, some of us walked the streets of Old Town Flagstaff before lunch. I stopped by an old bookstore and came in to browse through the store. I usually buy books from local bookstores at full prices to support them, and have bought several books there. That day I saw this poem and bought the book Encantado by Pat Mora.

—

TUAN
Pat Mora

In Saigon, I was an artist, always an artist.
My fingers, even little, liked smoothness —
pencils, pens, brushes —
against my skin, hard, but
a comfort, a hard comfort, strokes
back and forth. I studied
and taught painting in my country.

We had to fly away. Life in California.
I had to learn to paint
nails, careful strokes, to smile
when I washed women’s
feet, painted their toes, careful strokes.

I saved, married, and we move here
to this city with its own river, so much
Spanish. English hard enough.
We worked, saved, bought our nail salon.
Sometimes I painted at home, big paintings.

My English better, nice cars, like technology.
My studio became room for baby.
In our salon, I hang my paintings.
In autumn, I hang trees all gold, a bridge,
peace, all from a postcard, stokes back and forth.
Patrons like my paintings. I smile, but they don’t buy.

I paint nails, pay bills, we survive.
I take my plants out to the edge
of the sidewalk for morning sun.
I help my daughter — her English —
so fine, with her art projects, careful
she paints back and forth.
This week a saint project. What is
a saint? I look on web. I say,
“Dad can help you paint saint.”

She likes to paint. I understand.
My wife, delicate but strong, says, “No.
Homework.
Look at us. Doing nails.

Better for her.”

(From Encantado)

—

Ngày 28/4/2019. Ngày hôm trước Nhóm Không Tên NKT chúng tôi leo Đại Vực. Hôm đó thì lang thang ở khu phố cổ thành phố Flagstaff chờ ăn trưa. Tôi dừng lại ở một tiệm sách nhỏ lục tìm một số sách. Dù có thể mua sách trên Amazon với giá rẻ hơn tới 30%, tôi thường mua sách ủng hộ ở các tiệm sách nhỏ với giá cao hơn. Trước đây chúng tôi đã mua nhiều sách ở tiệm này. Hôm đó tôi tình cờ đọc được bài thơ này trong đó, và mua luôn cuốn Encantado của Pat Mora.

—

TUẤN
Pat Mora
Võ Tấn Phát dịch

Ở Sài Gòn, tôi là một họa sĩ, chỉ là họa sĩ.
Những ngón tay tôi, dù nhỏ, yêu thích vẻ láng mịn —
bút chì, bút mực, cọ —
áp lên da thịt tôi, cứng, nhưng
những nét vẽ dễ chịu, cứng cáp dễ chịu
đi qua đi lại. Tôi học và dạy vẽ ở đất nước tôi.

Chúng tôi phải bỏ nhà ra đi. Đời sống ở California.
Tôi phải học sơn
móng tay móng chân, những nét cẩn thận, phải biết cười
khi tôi rửa
chân phụ nữ, sơn móng chân, những nét cẩn thận.

Tôi để dành tiền, cưới vợ, và chúng tôi chuyển tới đây
tới cái thành phố với dòng sông riêng của nó, toàn nghe tiếng Tây Ban Nha. Tiếng Anh thôi cũng đủ mệt rồi.
Chúng tôi làm việc, dành dụm, mua đứt tiệm neo.
Đôi khi tôi vẽ ở nhà, những bức tranh lớn.

Tiếng Anh của tôi ngày càng đỡ hơn, xe đẹp, thích kỹ thuật.
Phòng vẽ trở thành phòng con thơ.
Trong tiệm của chúng tôi, tôi treo những bức tranh của tôi.
Mùa thu, tôi treo tranh cây cối vàng rực, một cây cầu,
thanh bình, từ một tấm bưu thiếp, nhen nhóm trong lòng.
Khách hàng thích tranh của tôi. Tôi cười vui, nhưng họ không mua.

Tôi sơn móng tay móng chân, trả tiền, chúng tôi đủ sống.
Tôi đem cây ra bên
lề đường để hứng nắng sớm.
Tôi giúp con gái tôi — tiếng Anh của nó —
quá giỏi rồi, trong môn mỹ thuật, cẩn thận,
con bé sơn qua sơn lại.
Tuần này là vẽ một vị saint. Saint
là gì vậy? Tôi lục trên mạng. Tôi nói:
“Ừ ba có thể giúp con vẽ saint”.

Con bé thích vẽ. Tôi hiểu.
Vợ tôi, trông mỏng manh nhưng mạnh mẽ, nói: “Không.
Học bài đi.
Có thấy cha mẹ không. Làm neo đó.

Vậy mới tốt cho nó”.